Tüberküloz: Dünya Genelinde Önemli Bir Sağlık Sorunu ve Türkiye’nin Durumu
Tüberküloz (verem), dünya çapında en ölümcül 10 hastalıktan biri olarak kabul ediliyor. Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Fatih Tekin, “78’inci Verem Eğitim ve Farkındalık Haftası” kapsamında yaptığı açıklamada, “Tüberküloz, en çok can kaybına yol açan bulaşıcı hastalıktır ve dünya genelinde önemli bir sağlık tehdididir. Ancak son üç yıldır ülkemizde tüberküloz raporları yayımlanmamaktadır” dedi.
Dünya Genelinde Tüberkülozun Durumu
Dr. Tekin, tüberküloz hastalığı ve veremle mücadele programlarının toplum eğitimindeki öncü rolüne dikkat çekerek, 2023 yılı verilerine göre tüberküloz vakalarının artış eğiliminde olduğunu belirtti. Dünya genelinde 10.8 milyon tüberküloz hastasının yüzde 76’sı, yani yaklaşık 8.2 milyonu kayıtlı durumda. Covid-19 salgını döneminde bu oran yüzde 57 iken, pandemi sonrası tekrar yükselişe geçti. Covid-19’un 2020 ve 2021 yıllarında tüberkülozdan daha fazla can kaybına yol açtığını ancak 2022 ve 2023’te tüberkülozun tekrar en ölümcül bulaşıcı hastalık konumuna geldiğini aktardı. Özellikle Afrika ve Asya ülkelerinde, sağlık altyapısı ve ekonomik zorluklar nedeniyle hastalık ciddi boyutlarda görülmeye devam ediyor. Yoksulluk ve beslenme yetersizliği tüberkülozun yaygınlaşmasında kritik faktörler arasında yer alıyor.
Covid-19 ve Tüberküloz Ölüm Sayıları:
| Yıl | Covid-19 Ölümleri | Tüberküloz Ölümleri |
|---|---|---|
| 2020 | 1.980.561 | 1.400.815 |
| 2021 | 3.541.373 | 1.417.913 |
| 2022 | 1.213.749 | 1.323.758 |
| 2023 | 247.219 | 1.247.800 |
Türkiye’de Tüberkülozla Mücadele
Türkiye, tüberküloz kontrolünde başarılı ülkeler arasında yer alıyor. Covid-19 salgını sonrası dünya genelinde artış gösteren tüberküloz vakalarına karşın, Türkiye’de hasta sayısında azalma yaşandı. Dr. Tekin, 2023 yılında kayıtlı hasta sayısının 9.527 olduğunu, 2019’daki 11.401 vakaya kıyasla yüzde 16.4 oranında azalma kaydedildiğini ifade etti. Ülkemizde yeni geliştirilen ilaçlar ve tedavi protokolleri sayesinde dirençli tüberkülozun daha kısa sürede ve yüksek başarı oranıyla tedavi edildiğine değindi.
Tüberküloz kontrolünün temel taşlarından olan verem savaşı dispanserlerinin etkin çalışmasının önemine dikkat çeken Dr. Tekin, bu kurumlarda çalışan personelin sayısının, eğitiminin ve özlük haklarının iyileştirilmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca, tüberküloz raporlarının düzenli yayımlanmasının sağlık politikaları açısından büyük önem taşıdığını belirterek, ülkemizde son raporun 2021 yılına ait olduğunu ve güncellenmiş verilerin acilen paylaşılması gerektiğini söyledi.
Türk Toraks Derneği, tüberküloz kontrolünün etkin ve sürekli sürdürülmesi için çalışmalarını sürdürüyor.
Kaynakça:
BSHA (Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
